Het assortiment leerverzorgingsproducten is groot. De meningen over wat goed is, zijn vaak net zo divers als het aanbod. Hoe weet u wat het beste middel en de juiste volgorde van behandeling is voor uw spullen? Zadelmaker Elles Rozegarde-Groenendijk van De Heuvelhoeve Zadelmakerij vertelt je in dit artikel alles over de verschillen tussen zadelzeep, olie en leervet.

Elles was de eerste zadelmaker uit Nederland die een opleiding volgde bij de Britse 'Society of Master Saddlers', waar ze alles leerde over zadel passen, maar ook over zadelmaken. Op de vraag of zadelzeep of leervet het beste is voor je zadel, antwoordt Elles kort: "Met leervet sluit je alle poriën van het leer volledig af." Door vet te smeren zet je een filter over het leer, die niet meer doordringt. Ook geen verzorgende stoffen. Zo droogt het leer van binnenuit volledig uit. In haar bijna 25-jarige carrière heeft Elles veel leer gezien dat van buiten prachtig glansde door het vet. Maar die binnenkant was onherstelbaar uitgedroogd.

Elles is duidelijk: door leervet te smeren bereik je eigenlijk het tegenovergestelde van wat je wilt, namelijk soepel en goed onderhouden leer. Maar wat is nu goed voor een goed onderhoud van je zadel en hoofdstel? “Dunne en heerlijk vloeibare leerolie, dressing of balsem”, aldus Elles. “Goede, vloeibare olie, dressings of balsems sluiten de poriën van leer niet af, maar dringen er volledig in door. Zorg ervoor dat je een heel dun en vloeibaar product hebt. Dikke olie, balsem of dressing verstopt de poriën van het leer net zo goed als vet.”

Is leerolie het enige wat je kunt gebruiken om een ​​zadel en hoofdstel goed te houden? Nee, als je echt goed voor leer wilt zorgen, staat zadelzeep volgens Elles voorop. “Tegenwoordig is dit ook verkrijgbaar in bijvoorbeeld vloeibare sprayvorm. Maar ook in een hardere vorm, als blok of in een pot. Maak die hardere zeep een beetje vochtig voordat je je leer reinigt. Vooral niet nat, veel water droogt het leer uit. De zeep moet net vochtig genoeg zijn om met een spons of doek dun uit te smeren.”

Verdeel de zeep goed. En vergeet de onderkant van je zadel niet! Juist de onderkant van de kussens en zweetflappen komt in contact met het transpiratiezweet van je paard. Zweet en zout sijpelen gewoon door de hoes en op het leer. Veel mensen denken dat het zadeldek het leer hiertegen beschermt, maar dat is zeker niet het geval. Ik heb veel zadels gezien die braken op de overgang van de voorkant van het zadeldek naar de kromming van het schouderblad. Puur door het opgedroogde en aangekoekte zweet in de vorm van zoutkristallen die er tussenin zaten. Dit kun je voorkomen door de onderkant van je zadel goed schoon te maken met zeep. Je hoeft de zeep niet weer weg te wassen, gewoon droogwrijven met een doek is prima.”

Moet ik daarna olie op de kussens smeren? Niet noodzakelijk volgens Elles. Schoonhouden met zeep is het allerbelangrijkste voor de onderkant van een zadel en de singels. Zadelzeep bevat ook verzorgende stoffen voor het leer. Waar olie, dressing of balsem heel belangrijk voor is, is voor de zweetblaadjes. Vooral de onderkant ervan. “Leer is aan de onderkant ruwer dan aan de bovenkant. Aan de ruwe kant dringt olie veel makkelijker in het leer. Je kunt natuurlijk ook wat olie op de bovenkant van het leer doen. Wrijf het daarna uit met een zachte doek en je zadel straalt na een behandeling met zeep en olie.”

En het stiksel? Hoe zit het daarmee? “Soms hoor je inderdaad van die verhalen over het loskomen van de stiksels door het overmatig aanbrengen van leerolie. Dat is helemaal niet het geval. Stiksels zijn gemaakt van zeer sterk nylon. Als je je leer regelmatig en goed verzorgt met zadelzeep en een vloeibaar verzorgingsmiddel, kan kwaliteitsstiksel hier heel goed tegen.”

Volgens Elles moet het leer van een goed en verzorgd zadel makkelijk 10 tot 15 jaar meegaan. Het liefst langer. Het is natuurlijk altijd nodig om tussentijds de wol in de zadelkussens te onderhouden.

Bronnen: tijdschrift Bit; Zadelmakerij Heuvelhoeve